Yakakent’te Zeytin Yetiştiriciliğini Geliştirme Projesi

Samsun İl Tarım ve Orman Müdürlüğü tarafından hazırlanan  'Zeytin Yetiştiriciliğini Geliştirme Projesi' kapsamında Yakakent İlçesinde yeni bahçelerin tesisi yanı sıra yine aynı Proje kapsamında İlçede yaşları 20 ila 100 arasında değişen mevcut zeytin bahçelerinin rehabilitasyonu için çalışmalara başlandı.

Başlatılan çalışmalar çerçevesinde ilk etapta İzmir Zeytincilik Araştırma Enstitüsü'nde görevli Dr. Özgür Dursun'un sunumuyla eğitim çalışması düzenlendi. Yapılan Programa Samsun İl Tarım ve Orman Müdürü İbrahim Sağlam, Yakakent Belediye Başkanı Hüseyin Kıyma, Yakakent İlçe Tarım ve Orman Müdürü Osman Akman, Yakakent Ziraat Odası Başkanı, Alaçam İlçe Tarım ve Orman Müdürü ve teknik elemanlar katıldı.

Programa katılan Samsun İl Tarım ve Orman Müdürü İbrahim Sağlam konu ile ilgili şunları söyledi: “ Zeytin Tarımı Ülkemizde çok geniş bir yayılım alanına sahiptir. Türkiye'nin 81 ilinin 41'inde, 843 ilçenin 270'inde zeytin üretimi ekonomik olarak yapılmaktadır. Üretimin % 53'ü Ege Bölgesinde, % 18'i Marmara Bölgesinde, % 23'ü Akdeniz Bölgesinde, % 6'sı Güneydoğu Anadolu Bölgesinde ve % 0,2'si de Karadeniz Bölgesinde gerçekleştirilmektedir.

Ülkemizde en az zeytin yetiştirilen bölge Karadeniz Bölgesidir. Toplam ağaç varlığının % 0,4 ünü ve Ülkemiz tane üretiminin % 0,2 sini oluşturan Karadeniz Bölgesi, alan ve üretim bakımından altıncı sırada yer almaktadır.  2022 yılı TÜİK verilerine göre Samsun da 552 dekar alanda 36 ton sofralık zeytin üretimi bulunmaktadır. Samsun'da unutulmaya yüz tutmuş bir tarımsal faaliyet olarak gerçekleştirilen zeytin üretiminin, yapılan Projeler ile artırılması amaçlanmaktadır.

Samsun İlimiz İlkadım, Atakum, Bafra, Alaçam, Ondokuzmayıs, Yakakent ve Vezirköprü İlçelerimizde tütün - buğday üretimi yapılması zor meyilli alanlarda, makinalı tarıma uygun olmayan ürünlere alternatif ürünlerden birisi de zeytindir. Ortalama buğday verim değerleri düşük olan ve rakım, yağış, iklim istekleri yönü ile ekonomik olarak zeytin üretimi yapılabilecek, şehir merkezlerine uzak alanlarda zeytin üretiminin daha karlı olduğunu düşünmekteyiz. Bu nedenle, geleneksel alışkanlıkları ile tarımsal üretim yapan üreticilerimizi daha kazançlı alternatif üretim olarak zeytin yetiştiriciliğine teşvik etmekteyiz. Burada üreticinin gelir ve kazancını artırmak ve taban suyu olmayıp sulama imkânı olan, zeytin tarımına uygun alanlara zeytin bahçeleri kurulmasını sağlamak temel amaçlarımızdandır. Bu maksatla 2021 yılında başlanan projeler ile küçük aile işletmelerine, en az 3 dekar olacak şekilde zeytin bahçeleri kurulmuştur.          

2021 yılı Ocak ayı içerisinde Büyükşehir Belediyesi finansal desteği ile 11 Üretici ile 50 dekar alanda 1500 adet zeytin fidanı dikimi tamamlanmıştır.  2021 yılı içerisinde Samsun Valiliğimiz desteği ile 58 üreticimizin 250 dekar alanına 7500 zeytin fidanı dikilmiş, 2022 yılında ise 55 üreticimizin 260 dekar alanı 7800 adet fidanla buluşturulmuştur. Bu şekilde toplamda 560 dekar zeytinlik dikimi tamamlanmıştır.

Kurulanan zeytinliklerde; fidanların dikiminden ekonomik olarak verim çağına gelinceye kadar İl/ İlçe Müdürlüğü teknik personelince izleme, takip ve eğitim çalışmaları sürdürülmeye devam etmektedir. Proje ile, doğru çeşit tercihi ve oluşturulacak iyi uygulama örnekleri ile üreticilere katma değeri yüksek alternatif bir üretim modeli sunulmuş olacak, bölge üreticisi zeytinciliğe özendirilerek, İlimiz Zeytin yetiştiriciliğinin yeniden canlandırılması sağlanacaktır. Bu hedeflerle kurulan Zeytin bahçelerimizin üreticilerimize ve İlimize hayırlı bereketli olsun diyorum."

Gerek teorik gerekse arazide yapılan eğitim çalışmasında 'Zeytinin bitkisel özellikleri ve ekolojik istekleri, bahçe tesisi, kültürel işlemler(toprak işleme, sulama, gübreleme) konuları ayrıca budama(şekil, mahsul, gençleştirme budama şekilleri),zeytinin önemli hastalık zararlıları, zeytinde hasat ve hasat yöntemleri konuları anlatıldı.

Eğitim programının sahada gerçekleştirilen bölümünde, Bölgede bulunan yeni tesis edilmiş zeytinliklerde şekil budaması, yaşlı ağaçlarda gençleştirme ve ürün budamalarının nasıl yapılacağı uygulamalı bir şekilde gösterilmiştir. Konu uzmanı Dr. Özgür Dursun; budamanın temeli olan, odun gölgede yaprak güneşte kalmalı prensibini vurgulamıştır. Ayrıca budama yapmadan önceki yılın verim durumunun mutlaka bilinmesi gerektiğine değinen dursun; bu bilgi ile budama yapılırsa ağaçtan alınacak dalların miktarı ve şeklinin daha net anlaşılacağını belirtmiştir.