"Doğu Türkistan'ın Bugünü" konferansı

KASTAMONU (AA) - Gazi Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ekrem Arıkoğlu, "Doğu Türkistan'da Türkler dilini, kültürünü yaşamak ve yaşatmak istiyor ama ne yazık ki buna izin verilmiyor." dedi.

Arıkoğlu, Kastamonu Üniversitesi Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma Merkezi tarafından Bilgehan Bilgili Merkez Kütüphanesi'nde düzenlenen "Doğu Türkistan'ın Bugünü" konferansında yaptığı konuşmada, 3-4 bin yıldır tarih sahnesinde olan Türklerin dünyanın pek çok yerinde etkileşimi ve etkisi olduğunu söyledi.

Türkiye'nin güçlü olması gerektiğini vurgulayan Arıkoğlu, "Dünyanın her yerinde etkimiz oluyor. Özellikle Asya'da yaşayan insanlar Anadolu'ya bakıyor. Biz burada zengin ve güçlü olduğumuzda onların başına bir şey gelmeyeceğini düşünüyorlar. Bizim öncelikle güçlü olmamız gerekiyor. Asya’ya göz kulak olmamız, elimizi, gönlümüzü uzatmamız gerekiyor." diye konuştu.

Doğu Türkistan'da yaşayan Türklerin çok zor durumda olduğunu dile getiren Arıkoğlu, şunları kaydetti:

"Türk dünyası coğrafyasında sıkıntılar var ama bazıları diğerlerine göre daha zor durumda. Zor durumda kalanların en başında Doğu Türkistan'daki Uygurlar. Doğu Türkistan fiili olarak işgal altında. Bugün Çin sınırları içinde kalan yaklaşık 1 milyon 600 bin kilometrekare toprağı olan bir yer. Türkiye'nin 2 katı büyüklükte ama büyük bölümü çöllerle kaplı. 23-24 milyon insan yaşıyor bu coğrafyada. Bunun 10 milyonu Uygur, bir o kadar Çinli yaşıyor. 1940'lı yıllarda yüzde 90 oranında Uygur Türkü yaşardı. 1950'li yıllardan itibaren buranın nüfus yapısı değiştirildi."

Türklerin baskı altında olduğunu anlatan Arıkoğlu, "18 yaşına kadar Doğu Türkistan'da insanlar camiye gidemiyor çünkü yasak. Devlet memuru olmanız için Komünist Partiye üye olmanız lazım. Üye olup devlet memuru olursanız oruç tutup camiye gidemiyorsunuz. Devlet memurlarına bunları yapmak yasak." dedi.

Arıkoğlu, Türklerin kendi dillerini konuşmasına izin verilmediğine dikkati çekerek, "Turfan bölgesinde her yıl 10 bin kız çocuğu alınarak yatılı okullarda okutuluyor. Dillerini unutsunlar diye hafta sonları bile evlerine gönderilmiyorlar. " ifadelerini kullandı.

Doğu Türkistan'da yaşayan Türklerin kültürlerini yaşamak istediğini dile getiren Arıkoğlu, "Doğu Türkistan'da Türkler dilini, kültürünü yaşamak ve yaşatmak istiyor ama ne yazık ki buna izin verilmiyor. En temel insan hakları bunlar. Oruçlarını tutturmuyorlar, namazlarını kıldırmıyorlar." dedi.

Çin'in kendi insanlarına da baskı yaptığını kaydeden Arıkoğlu, "Çinliler sadece Türkistanlılara değil, kendi insanlarına da baskı yapıyor. Bizim Çin'deki insan hakları savunucularıyla birlikte olup, bu zulmü dünyaya duyurmamız gerekiyor." diye konuştu.